Jaki mam czas na złożenie wniosku pracodawcy o obniżenie wymiaru czasu pracy po zakończonym urlopie macierzyńskim?

Pytanie:

W listopadzie 2020 roku skończyłam urlop macierzyński i rodzicielski. Od tego czasu jestem na urlopie wypoczynkowym do 8.02.2021 roku. Pracuje na umowę o prace, czas nieokreślony. Rozważam opcje powrotu do pracy na 7/8 etatu. Czy nie jest za późno na złożenie takiego wniosku do pracodawcy, ewentualnie do kiedy mam czas, na jaki okres?

---

Odpowiedź:

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że pracownik, któremu przysługuje uprawnienie do urlopu wychowawczego, może skorzystać z innej formy sprawowania opieki i wychowywania dziecka polegającej na obniżeniu wymiaru czasu pracy, W myśl art. 1867 § 1 Kodeksu Pracy (dalej jako „KP”) może on złożyć pracodawcy pisemny wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy. Obniżenie wymiaru czasu pracy nie może być większe niż do połowy wymiaru pełnego etatu. Wniosek pracownika jest dla pracodawcy wiążący.

            Wniosek, o którym mowa w § 1, składa się na 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy.

Wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego, w okresie, w którym mógłby korzystać z takiego urlopu, zawiera:

1) imię i nazwisko pracownika;

2) imię i nazwisko dziecka, na które mógłby być udzielony urlop wychowawczy;

3) wskazanie okresu, przez który pracownik zamierza wykonywać pracę w obniżonym

wymiarze czasu pracy;

4) wskazanie wymiaru czasu pracy, w którym pracownik zamierza wykonywać pracę.

2. Do wniosku dołącza się:

1) skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (dzieci) albo kopie tych dokumentów;

2) oświadczenie o okresie, w którym pracownik dotychczas korzystał z wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego.

            Jeżeli wniosek został złożony bez zachowania terminu, pracodawca obniża wymiar czasu pracy nie później niż z upływem 21 dni od dnia złożenia wniosku. Oznacza to, że niezachowanie tego terminu nie może skutkować odmową jego uwzględnienia. W takim przypadku pracodawca udziela urlopu nie później niż z upływem 21 dni od dnia złożenia wniosku.

            Jeżeli zatem, nie przysługuje Pani urlop wychowawczy może Pani złożyć wniosek o obniżenie etatu o 1/8 na 21 dni przed planowanym rozpoczęciem wykonywania pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy

            Wskazać należy, że pracodawca jest co do zasady związany wnioskiem. Może jednak odmówić jego udzielenia w pewnych sytuacjach:

-  Jeśli jednak pracownik w okresie składania wniosku prowadzi inną aktywność zawodową lub społeczną, która dowodzi, że obniżenie wymiaru nie służy jego celowi (tj. sprawowaniu osobistej opieki nad dzieckiem), to pracodawca ma prawo albo odmówić pracownikowi, albo stwierdzić wygaśnięcie tego prawa (vide: A. Sobczyk (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Wyd. 5, Warszawa 2020));

- część przedstawicieli nauki dopuszcza możliwość odmowy w przypadku, gdy negatywne skutki organizacyjne są dla pracodawcy bardzo duże, a wnioskowane obniżenie wymiaru dowodzi, że z perspektywy opieki nad dzieckiem nie wnosi jakościowej zmiany, pracodawca może odmówić uwzględniania takiego wniosku (vide: A. Sobczyk (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Wyd. 5, Warszawa 2020).