W dniach 13-16.09.2024r. południową Polskę nawiedziły powodzie, które spowodowały m.in. konieczność faktycznego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez niektórych przedsiębiorców, a pracowników pozbawiły możliwości wykonywania pracy.
Jaka ustawa znajduje zastosowanie w przypadku powodzi?
W celu poznania stanu prawnego dotyczącego powodzi należy powołać ustawę z dnia 16.09.2011r. o szczególnych rozwiązanych związanych z usuwaniem skutków powodzi nowelizowaną w październiku i listopadzie 2024r. W niniejszym artykule pokrótce omawiany najważniejsze instrumenty prawne dla przedsiębiorców zwracając uwagę na istotną datę 16.03.2025r., kiedy to upływa czas na składanie odpowiednich wniosków.
Jednorazowe świadczenie interwencyjne - art. 22a ust. 1
Poszkodowanemu w wyniku wystąpienia powodzi będącemu przedsiębiorcą, który prowadził działalność gospodarczą na dzień wydania rozporządzenia wskazującego m.in. obszar objęty skutkami powodzi tj. 16.09.2024r.* może być w związku z tą powodzią przyznane jednorazowo świadczenie interwencyjne na wsparcie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej, zwane dalej „świadczeniem interwencyjnym”.
Co istotne, wniosek o przyznanie świadczenia interwencyjnego przedsiębiorca musi złożyć w terminie 6 miesięcy od dnia wydania rozporządzenia z dnia 16.09.2024r., a zatem maksymalnie 16.03.2025r. Z uwagi jednak na szereg wymogów, o których mowa poniżej, zalecamy złożenie go niezwłocznie.
Kto jest uprawniony do jego otrzymania?
Świadczenie interwencyjne może być przyznane wyłącznie przedsiębiorcy, podmiotowi, którzy:
1) ponieśli szkodę polegającą na utracie, uszkodzeniu lub zniszczeniu, bezpośrednio w wyniku wystąpienia powodzi, składników materialnych przedsiębiorstwa lub organizacji albo gospodarstwa rolnego prowadzonego przez rolnika, niezbędnych do dalszego prowadzenia działalności gospodarczej oraz
2) zobowiążą się do prowadzenia działalności gospodarczej lub działalności, o której mowa w ust. 1a, przez okres co najmniej 6 miesięcy od dnia otrzymania świadczenia interwencyjnego, (a zatem wniosek można złożyć, gdy działalność jest zawieszona, jednak po otrzymaniu świadczenia trzeba wznowić jej prowadzenie) oraz
3) zobowiążą się do utrzymania poziomu zatrudnienia przez okres 6 miesięcy od dnia wydania rozporządzenia z 16.09.2024r., przy czym przez utrzymanie poziomu zatrudnienia rozumie się utrzymanie liczby ubezpieczonych zgłoszonych do dobrowolnych ubezpieczeń społecznych, obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz wyłącznie ubezpieczenia zdrowotnego.
Jak można go uzyskać?
Wniosek o przyznanie świadczenia interwencyjnego należy złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w formie elektronicznej na swoim profilu na PUE/eZUS jako pismo ogólne POG, do załącza się wniosek o świadczenie interwencyjne lub papierowej w każdej placówce ZUS lub w punkcie mobilnym albo przesłać go pocztą. Wymogi formalne wniosku i załączniki określa art. 23b omawianej ustawy.
Ile wynosi świadczenie interwencyjne?
Świadczenie przysługuje w wysokości wskazanej we wniosku, jednak nie może jednak przekroczyć wysokości poniesionej szkody.
Wysokość przyznanego świadczenia nie może także przekraczać wysokości ustalonej zgodnie ze sposobem wskazanym przez wnioskującego, tj. kwoty stanowiącej iloczyn:
Pożyczka z funduszy pożyczkowych – art. 41
Termin składania wniosków – 16.03.2025r.
Przedsiębiorcy mogą ubiegać się o udzielenie pożyczki od funduszy pożyczkowych. Pożyczkę przedsiębiorca przeznacza na usuwanie szkód w rzeczowych aktywach trwałych lub obrotowych powstałych w wyniku powodzi w miejscu faktycznego wykonywania działalności gospodarczej; przedsiębiorca może przeznaczyć pożyczkę także na usuwanie szkód w środkach trwałych oddanych mu do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze. Pożyczka może być przeznaczona także na remont lub przystosowanie do prowadzenia działalności gospodarczej innego lokalu lub budynku, w sytuacji, gdy usuwanie szkód w dotychczasowym miejscu jej prowadzenia wiązałoby się ze zwiększonym ryzykiem powtórnego zniszczenia przez powódź w przyszłości.
O udzielenie pożyczki ubiegać się może przedsiębiorca, który w czasie wystąpienia powodzi:
1) wykonywał działalność gospodarczą na obszarze gmin lub miejscowości określonych rozporządzeniu z dnia 16.09.2024r.
2) zatrudniał nie więcej niż 50 pracowników.
O udzielenie pożyczki ubiegać się może również przedsiębiorca, który zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej.
Pożyczka może być udzielona przedsiębiorcy jednokrotnie do wysokości szkody poniesionej w wyniku powodzi, w związku z którą wydane zostało rozporządzenie z 16.09.2024r., lecz nie więcej niż 200 000 zł.
Nieoprocentowana pożyczka z Funduszu Pomocy Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – art. 23
1. W przypadku braku środków na wypłatę pracownikom wynagrodzenia przysługującego za:
1) czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
2) czas niewykonywania pracy, jeżeli pracownik był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, które zostały bezpośrednio spowodowane powodzią,
3) wykonaną pracę, polegającą na ochronie zakładu pracy przed powodzią lub na usuwaniu skutków powodzi, mającą na celu utrzymanie lub przywrócenie prowadzenia przez pracodawcę działalności gospodarczej
- pracodawca, który na skutek powodzi przejściowo zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej lub istotnie ograniczył jej prowadzenie, może złożyć do właściwego marszałka województwa wniosek o udzielenie nieoprocentowanej pożyczki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
9 stycznia 2025 r. weszło w życie rozporządzenie wprowadzające zmieniony wzór wniosku o udzielenie nieoprocentowanej pożyczki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dla pracodawców poszkodowanych w powodzi.
Należy pamiętać, iż wszelkie wnioski o udzielenie pomocy w związku z powodzią składane są pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Oczywiście w niniejszym artykule omówiono najważniejsze aspekty dotyczącego danego instrumentu prawnego, dlatego w razie dalszych pytań, czy wątpliwości zapraszamy do kontaktu.
* i aktach zmieniających
Nowosielski i Wspólnicy to Kancelaria radców prawnych i adwokatów oraz prawników udzielająca profesjonalnych porad prawnych. Prawnik bielsko czy też adwokat bielsko, albo radca prawny bielsko to hasła, pod jakimi najczęściej nas znajdziecie w internecie. Działamy na terenie Bielsko Białej. Zapraszamy do kontaktu.
© 2025 Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów Nowosielski i Wspólnicy sp. j.